Հողի մասին խոսելիս կամ դրա հետ աշխատելիս շատ բան է անհրա­ժեշտ իմանալ: Իհարկե, բոլորս լավ գիտենք, որ բույսերի մեծ մասն աճում է հողում: Այստեղ հանդիպում են նաև շատ կենդանիներ: Հողում մեծաքա­նակ են տարբեր բակտերիաները և սնկերը: Իսկ ի՞նչ է հողը, ի՞նչ բաղա­դրություն ունի:

Հողը երկրագնդի մակերևույթի վերին բերրի շերտն է:

Հողում մոտ 50-60 սանտիմետր խորությամբ մի փոքր փոս փորելիս կարելի է նկատել հողի տարբեր շերտեր: Վերին շերտը մուգ գույ­նի է: Այստեղ են բույսերի արմատները: Հողի այս շերտը պարունակում է նաև տարբեր բույսերի և կենդանիների մնացորդներ: Այդ մնացորդները բակտերիաների և սնկերի օգնությամբ քայքայվում են, առաջանում է օր­գանական նյութերով հարուստ հումուս, որը հողին հաղորդում է մուգ գույն: Հողի ավելի խոր շերտերը բաց գույնի են, այս­տեղ քիչ է հումուսը:

Կարելի է ասել, որ հողը ոչ միայն բույսերի և այլ կեն­դանի օրգանիզմների ապրե­լու միջավայր է, այլ նաև՝ կեն­դանի օրգանիզմների կենսա­գործունեության արդյունք: Հումուսի պարունակու­թյամբ հողերը շատ տարբեր են: Հումուսով հարուստ է սևահողը, որտեղ լավ են աճում բույսերը: Հումուսի պակասի դեպքում բույսերն զգում են սննդի պակաս: Հողի բերրիության և բույսերի աճի ապահովման համար օգտագործում են պարարտանյութեր: Պարարտանյութերը պարունակում են տարբեր նյութեր և լրացուցիչ սնունդ են բույսի համար:

Բույսերի աճի համար անհրաժեշտ են նաև ջուր, թթվածին և այլ նյու­թեր: Ջրի պարունակությունը հողում փոփոխական է: Երբ անձրևները սա­կավ են, անհրաժեշտ է արհեստական ոռոգում, որի համար օգտագործում են լճերի, գետերի, ջրամբարների, ջրանցքների ջրերը: Իսկ թթվածնով հարստացնելու համար հողը փխրեցնում են:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ կենդանի օրգանիզմներ են հանդիպում հողում: Հողում մեծաքա­նակ են տարբեր բակտերիաները և սնկերը:
2. Ի՞նչ է հողը, իսկ հումո՞ւսը: Հողը երկրագնդի մակերևույթի վերին բերրի շերտն է: Հումուսը օր­գանական նյութերով հարուստ հողի վերին շերտն է։
3. Ինչո՞ւ է հողի վերին շերտը մուգ գույնի: Նրա մեջ պարնակում են օրանական նութեր։
4. Ի՞նչ նյութեր են պարունակվում հողում: Օրանական և անօրգական
5. Ի՞նչ են պարարտանյութերը: Պարարտանյութերը պարունակում են տարբեր նյութեր և լրացուցիչ սնունդ են բույսի համար:
6. Ի՞նչ նպատակով են իրականացնում հողի արհեստական ոռոգումը, փխրեցումը: Երբ անձրևները սա­կավ են, անհրաժեշտ է արհեստական ոռոգում, որի համար օգտագործում են լճերի, գետերի, ջրամբարների, ջրանցքների ջրերը, իսկ փխրեցումն անրաժեշ է հողը թթվացնով հարսացնելու համար

Եղանակ, դրա տիպերը: Հաճախ օրվա ընթացքում դուք կարող եք ա­կանատես լինել մթնոլորտի վիճակի փոփոխություններին. երկինքն ամ­պում է, անձրև է թափվում, օրը ցրտում է, կամ էլ հակառակը՝ ամպերը ցրվում են, անձրևը  դադարում է, երևում է արևը, օրը տաքանում է: Մթնոլորտում դիտված այդ վիճակն անվանում են եղանակ:

Եղանակը կախված է օդի ջերմաստիճանից, ճնշումից և խոնավությու­նից: Դրանք իրար հետ սերտ կապված են, և որևէ մեկի փոփոխությունից փոխվում են մյուսները և ամբողջ եղանակը:
Քանի որ երկրագնդի տարբեր մասերում ջերմաստիճանը, ճնշումը և խոնավությունը միշտ տարբեր են, հետևաբար՝ եղանակը նույնպես տար­բեր տեղերում տարբեր է: Ամեն օր հեռուստատեսային, ինչպես նաև՝ համացանցային կայքերի տեղեկատվությունը եղանակի մասին նույնպես վկայում են, որ, իրոք, Երկրի տարբեր վայրերում նույն պահին եղանակները տարբեր են և հաճախ են ենթարկվում փոփոխության:

Սակայն այդ փոփոխություններն ամենուրեք նույն հաճախությամբ չեն դիտվում: Օրինակ՝ հասարակածում մշտապես տաք է ու խոնավ, իսկ բևեռային շրջաններում ցուրտ է ու չոր:

Երկրագնդի միջին լայնություններում, որտեղ գտնվում է նաև մեր հանրապետությունը, եղանակների փոփոխությունը տեղի է ունենում ըստ տարվա սեզոնների: Գարունն անձրևային է ու մեղմ, ամառը չոր է ու շոգ, աշունն արևոտ է, չափավոր տաք ու քիչ տեղումներով, իսկ ձմեռը՝ ցուրտ:

Եղանակի կանխատեսում: Եղանակի հնարավոր փոփոխությունները մեծ ազդեցություն ունեն մարդու գործունեության տարբեր ոլորտների վրա: Դրանով է պայմանավորված գյուղատնտեսական և այլ աշխատանքների, ճանապահորդությունների անվտանգությունը:

Եղանակը կանխատեսել՝ նշանակում է նախօրոք իմանալ տվյալ վայ­րում սպասվող եղանակային փոփոխությունները։ Որպեսզի մարդիկ իմանան, թե ինչպիսի  եղանակներ են բնորոշ իրենց տարածաշրջանին, օդերևութաբանական կայաններում կատարում են ե­ղանակի դիտումներ: Եղանակի դիտումներ կատարել՝ նշանա­կում է ամեն օր մի քանի անգամ չափել օդի ջերմաստիճանը, ճնշումը, խոնավությունը, որոշել քամու շարժման ուղղությունը, արագությունը և այլն:

Եղանակի կանխատեսումները չափազանց կարևոր են օդագնացու­թյան, ծովագնացության, ցամաքային տրանսպորտի, գյուղատնտեսու­թյան, զբոսաշրջության և այլ ոլորտների համար:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ է եղանակը: Մթնոլորտի վիճակի փոփոխությունները։
2. Ինչո՞ւ երկրագնդի տարբեր մասերում տարբեր եղանակ է: Եղանակային փոփոխություններն ամենուրեք նույն հաճախությամբ չեն դիտվում: Օրինակ՝ հասարակածում մշտապես տաք է ու խոնավ, իսկ բևեռային շրջաններում ցուրտ է ու չոր:
3. Ի՞նչ է նշանակում եղանակի կանխատեսում:Եղանակը կանխատեսել՝ նշանակում է նախօրոք իմանալ տվյալ վայ­րում սպասվող եղանակային փոփոխությունները։ Ինչո՞ւ է դա անհրաժեշտ:Եղանակի կանխատեսումները չափազանց կարևոր են օդագնացու­թյան, ծովագնացության, ցամաքային տրանսպորտի, գյուղատնտեսու­թյան, զբոսաշրջության և այլ ոլորտների համար:

Զատկական ծեսն է հիմա,

կարմիր զատիկն է հիմա,

ուրախ տոն է մեզ համար։

Գրել է մանկավարժական–մեթոդական բազմաթիվ աշխատություններ։ Առանձնակի կարևորություն ունի նրա «Ուսումն մայրենի լեզվի» Ա, Բ, Գ, Դ տարիների համար դասագրքերը, որոնցից առաջինը շուրջ 40 տարի (1875-1916) եղել է ամենատարածված այբբենարանը հայկական դպրոցներում։

1) Его никто не заметил, некто не удерживал. 2) Через пять минут никого не осталось на улице. 3) Больше ждать было некого. 4) Не замечал он ничего. 5) Никто ничего не узнал о Дашеньке. 6) Мне решительно скрывать нечего. 7) А теперь мне выехать не (на) чем, некому лошадей подковать. 8) Им ни(в) чём нельзя доверять. 9) Не (на) чем отдохнуть измученному взгляду. 10) Никакими силами и стараниями нельзя было узнать, из чего был сделан его халат.

2. Что случилось с природой? Всё вокруг ожило, словно кто(то) её раскрасил. Потрудилась Художница-Весна! У этой художницы есть свои краски, которые она подарила природе. Своим любимым зелёным цветом она раскрасила растущую травку. Таким же цветом покрыла лес. Голубой она подарила небу, а белый – тем далёкие облака. Смотришь на небо, и тебе кажется, будто по голубому озеру плывут белые лебеди – облака. Но впереди у Весны ещё столько работы! Разные краски понадобятся ей, чтобы создать прекрасный орнамент, чтобы завершить чудесные превращения!

Жила была белка в лесу  ни о чем  не тужила и никто белку(её )не беспокоил. Спала белка(она) на ветке большой ели.  прошло время и у белки(неё) появились бельчата. Теперь белка(она) от бельчат( от них) никуда не уходила

Ածական

Ուշադիր կարդա՛:

Ածականը ցույց է տալիս առարկայի հատկանիշ (որպիսություն): Առարկայի հատկանիշը կարող է համեմատվել այլ առարկաների նույն հատկանիշի հետ, արտահայտել նրա առավել, պակաս լինելը կամ էլ գերազանցությունը: Ածականի համեմատության աստիճանները կազմվում են ավելի, պակաս, քիչ, նվազ, ամենից բառերով և ամենա-, -ագույն ածանցներով:

216. Տրված բառերից յուրաքանչյուրին ինչպիսի՞ հարցին պատասխանող մի քանի բառեր ավելացրո՛ւ (աշխատիր չկրկնել):

Օրինակ՝

քարե, բարձր, երկհարկանի, բնակելի, գեղեցիկ տուն:

Քույր-գեղեցիկ-սիրուն-բարձրահասակ, եղբայր-քաջ-ուժեղ-գործունյա, մայր-բարի-գեղեցիկ, հայր-աշխատասեր-ուրախ-հոգատար, տատիկ-կարող-քնքուշ-սքանչելի, պապիկ-ուրաղ-կաակասեր-արձրահասակ:

217. Տրված գոյականներին ածանցներ ավելացրո՛ւ, որ ածականներ դառնան:

Սիրտ-անսիրտ, վախ-վախկոտ, քար-քարե, մայր-մայրական, երկինք-երկնային, արև-արևոտ, փայտ-փայտե, լեռ(ն)-լեռնե, փողոց-փողոցային, երկաթ-երկաթե, օդ-օդային, ծաղիկ-ծաղկային, եղբայր-եղբայրական, ոսկի-ոսկյա, արծաթ-արծաթյա, ծով-ծովային, Ամերիկա-Ամերիկական, Ֆրանսիա-Ֆրանսիական, Գերմանիա-Գերմանիական։

Rose loved drawing. She was very poor and didn’t have pens
or pencils. She drew pictures in the sand with sticks. One
day, an old woman saw Rose and said, ‘Hello! Here’s a
paintbrush and some paper for you.’
‘Thank you!’ smiled Rose. She was so happy. ‘Hmmm, what
can I paint?’ she thought. She looked around and saw a duck on the pond. ‘I know! I’ll
paint a duck!’
So she did. Suddenly, the duck flew off the paper and onto the pond. ‘Wow!’ she said. ‘A
magic paintbrush!’
Rose was a very kind girl and she painted pictures for everyone in her village. She
painted a cow for the farmer, pencils for the teacher and toys for all the children.
The king heard about the magic paintbrush and sent a soldier to find Rose. ‘Come with
me,’ said the soldier. ‘The king wants you to paint some money for him.’
‘But he’s already rich,’ said Rose. ‘I only paint to help poor people.’
But the nasty soldier took Rose to the king. ‘Paint me a tree with lots of money on it,’
he shouted.
Rose was brave and said, ‘No!’ So the king sent her to prison. But Rose painted a key
for the door and a horse to help her escape. The king chased after her. So she painted
a big hole, and splat! The king fell in.
Today, Rose only uses her magic paintbrush to help people who really, really need
help.

drew-նկարել

poor-աղքատ

picture-նկար

sand-ավազ

paintbrush-վրձին

Suddenly-հանկարծ

soldier-զինվոր

already-արդեն

nasty-գարշելի

escape-փաղչել